ლადო კილასონია

ვარატა

ბებერო და მამა გიორგი რომ ლომისთავიან ეზოში ცხოვრობენ და ეგეთი ეზო ჩვენს ქუჩაზე მარტო ერთია, ეს სულ რაღაც ათი დღის წინ გავიგე და ეგეც ოქროსუბნული ამბავია, ყველა მორფინისტის, ყაჩაღის და ქურდის ბიოგრაფია და ისტორია ზეპირად რომ იცი, აი, ქუჩის შესახებ კი, რომელზედაც დაიბადე და გაიზარდე _ არაფერი.

თამარ მეფის გამზირს რომ ამოუყვები და პოლიციის ძველ, მაღალ, ქვის შენობასთან მარცხნივ შეუხვევ, აღმოჩნდები თევდორე მღვდლის ჭუჭყიან, ხმაურიან ქუჩაზე.

გაივლი ოც-ოცდაათ მეტრს და ხელმარცხნივ ძონძების მაღაზიასა და ოსების ციცქნა მინი-მარკეტს შორის, რუხ კედელში შავად მოაღებს პირს მრგვალთაღიანი სადარბაზო, რომლის ცენტრში, თეთრრაფიანი ფანჯრების დაბლა, თაღის შუაგულში ლომის თავია გამოყვანილი. Hჰოდა, ზუსტად მაგ ეზოში ცხოვრობენ ბებერო და მამა გიორგი.

ლომი ნაცრისფერი ქვისაა, ფაფარი კედელზე გაშლია, ცარიელი, უგუგო თვალებით იყურება, დრუნჩი წვიმისგან და დროისგან გათეთრებია და ალაგ-ალაგ ჩამომტვრევია.

თაღის ქვეშ, იტალიური ეზოსკენ იჭრება სადარბაზო, ბათქაშჩამოცვენილი, დაბზარული, მოთეთრო-მომწვანო კედლებით, რომლებზეც, მართალია მქრქალად, მაგრამ ჯერ კიდევ შემორჩენილა ჩვენი ბავშვობისდროინდელი წარწერები. სადარბაზოს ცენტრში, იქ სადაც კედლები გადატყავებულია, მოჩანს ძველებური, ქართული წითელი აგურები, მერე კი მოდის ეზო _ ჟანგიანი ონკანით, მორყეული ხის კიბეებით, თოკებზე დაკიდებული სარეცხით და თუნუქის სახურავით.

მამა გიორგის სახლი ქუჩიდანვე ჩანს, პირდაპირ მიადგები, პირველ სართულზეა მუქი ყავისფერი კიბის გვერდით. აი, ბებეროსთან მისასვლელად კი ეზოში შესვლა არ გჭირდება, გარეთ, ქუჩიდანვე აქვს ლომისთავიანი სადარბაზოს გვერდითკედელში გაჭრილი მეორე, უფრო პატარა სადარბაზო, თავისი ქვის კიბით. 

არ ვიცი რატომ, მაგრამ არ მიყვარს მაგ პატარა სადარბაზოთი სიარული, მირჩევნია ეზოში შევიდე, ქვემოდან მივადგე ბებეროს ფანჯრებს და იქიდან ყველას გასაგონად ვიყვირო დებილური სახელები:

_ ანზორ! ჯიმი! სულხან! კობა!

და ვიცი, რომ ისიც მალევე გამომხედავს, ოუ, ხმას ამოიდგამენ ჭუჭყიანი მინები, მერე ფარდა გადაიწევა, ფანჯარაში ძმაკაცის გამხდარი ტანი და გამელოტებული თავი ჩადგება და პასუხიც არ დააყოვნებს:

 _ გისმენ ომარ! _ და ვიცინით დებილებივით.

იმ დილასაც ეგრე მივაბიჯებდი ლომისთავიან სადარბაზოში, დასაძახებელი სახელი წინასწარ მქონდა მოფიქრებული _ კაცის, მაგარი სასაცილო და მაგარი დებილური: ლერი!

მაგრამ ეზოში შესული, ორ მუშას შევეფეთე, ბებეროს ფანჯრების ქვეშ (ბებერო მეორეზე ცხოვრობს) საქმიანი სახით რომ ჩიჩქნიდნენ ჩაშავებულ კედელს. 

ეგრევე რაღაცამ გამკრა, რაღაცა ძველმა, ბავშვობისდროინდელმა და კარგად ნაცნობმა, აი, ისეთმა, ენის წვერზე რომ გადგას, მაგრამ სახელს ვერ იხსენებ. ეს ჩაშავებული კედელი, უკვე წლობით დაკეტილი, უფერული კარი, ახლა რომ გაუღიათ. ფანჯრები, რომელთა მიღმაც მახსოვს _ რაღაც მაინტერესებდა და ის ძველი ხის მაგიდა კარიდან ხელმარცხნივ რომ მიუდგამთ კედელზე, ჩემთვის უხსოვარ დროში და იმის მერე ხელი აღარ უხლიათ.

 _ რავა ხარ ვოვა? _ მომესმა ზემოდან.

ბებერო გამხდარი, ბანჯგვლიანი იდაყვებით დაყრდნობოდა ხის რაფას.

 _ რა ხდება გოჩა? _ ვკითხე ქვემოდან.

 _ მუნჯის სახლს არემონტებენ, _ მიპასუხა ბებერომ და სახლიდან გამოსულ ჭაღარა, ჩია კაცზე მანიშნა, _ აგე ეგ, შვილია!

შევხედე: ცისფერი თვალები, დიდი ცხვირი, მორღვეული პირი და უცებ გამახსენდა ყველაფერი, სახლი, მაგიდა, კარი, კედლები, ის, რაც მაინტერესებდა იმ ფანჯრებში.

Gგამახსენდა, რომ ადრე, ჩვენს ბავშობაში, ბებეროს ეზოში, აი, ზუსტად ამ სახლში ცხოვრობდა მუნჯი.

უბანში ამბობდნენ ადრე ლაპარაკობდაო, მაგრამ მერე, ბავშვობაში უცნაური სახადი შეხვედრია, ექიმებს ვერაფერი გაურკვევიათ და დამუნჯებულა.

Mმუნჯი დიდების მულტფილმის გმირს გავდა, დაუნდობელი ხელით დახატულ გმირს: იყო მელოტი, ნაყვავილარი, დანაოჭებული, უწვერო სახით, კარტოფილივით დიდი ცხვირით, ცისფერი თვალებით და პირში ჩამოკიდებული ერთადერთი წინა კბილიც დახატულს მიუგავდა _ დიდი, ყვითელი, საოცრად ფართე ბოლოში და წვრილი ფესვში, წამდაუწუმ ენით რომ ილოკავდა და ამიტომ კბილი ყოველთვის ელვარებდა ზედ გადაკრული ლორწოს თხელი ფენისგან.

 მიუხედავად იმისა რომ მუნჯი კაცი იყო, ყოველთვის მეჩვენებოდა რომ ჰქონდა რაღაც ქალური, როგორ ხასიათში, ასევე აღნაგობაში: პატარა ულამაზო და ცისფრად დავენილ წვრილ კისერზე ოდნავ გვერდულად შემოდგმული თავი, გალეული მხრები, ფართე თეძოები, ჩამოკიდებული, დიდი ტრაკი და ავადმყოფურად სქელი ფეხები, რომლებიდანაც მარჯვენას მაგრად მიათრევდა და ისეთი რწევით დადიოდა, როგორც ის ხის სათამაშო მატრიოშკები, “ვანკა-სტანკები”, ხელს რომ კრავდი და აქეთ-იქით იწყებდნენ ქანაობას.

ეცვა ყოველთვის ძალიან ღარიბულად და სასაცილოდ. ზამთარში _ ნაცრისფერი კოსტუმი, უზარმაზარი თბილი ბოტები, გახუნებული, გრძელი, მწვანე კაპიუშონიანი საწვიმარი, ჭრელი ნაქსოვი კაშნე კისერზე და ასევე ნაქსოვი ქუდი, რომელიც ყურებამდე ჩამოეფხატა თავზე. ზაფხულში: გაოფლილი მაისური, კრემისფერი ბრიჯები, რომელთა ქვეშაც მოუჩანდა საზიზღრად დავენილი, დონდლო ფეხები, გრძელი, წვივამდე აწეული ნასკები და უხეში, მაღალძირიანი ქოშები.

მარჯვენა ხელში თითქმის სულ ერთი და იგივე საგანი ეჭირა _ პატარა ცოცხი, რომლითაც ყოველდღე გვიდა საკუთარი სახლის წინ.

დადიოდა ნელა, რწევა-რწევით, შესვენებებით, გეგონება სადაცაა წაიქცევაო, მაგრამ მხოლოდ იქამდე, სანამ გაბრაზდებოდა.

ქალივით ანჩხლი და უაზრობამდე უშიშარი იყო მუნჯი და საერთოდ არ იცოდა დანდობა. ეგეთი რამე მეტი არსად მინახავს, გააღებდა პირს, ამოუშვებდა ნაწყვეტ-ნაწყვეტ წამოსულ უცნაურ მკივანა ბგერებს და ამ მუხლუხოსავით მგორავ, მოუხეშავ სხეულში საოცარი ძალა და მოქნილობა იღვიძებდა და ასეთ დროს უნდა მორიდებოდი. დაგარტყამდა ყველაფერს, რაც კი ხელში მოხვდებოდა, ჯოხს, აგურს, დანას, ქვას, არ გაარჩევდა, კაცი იყავი, ქალი თუ ბავშვი. ჩვენი მეზობლის დედა ცემა ერთხელ ეგრე ქუჩაში, მე თვითონ შევესწარი, ორჯერ ჩაარტყა სახეში “კოკა-კოლის” პლასტმასის წითელი ყუთი, წარბი გადაუხსნა და რომ არ დაეჭირათ, არ მოეეშვებოდა. სამმა კაცმა ძლივს გააკავა მაშინ, გადორბლილი პირით და გადიდებული თვალებით, კივილით რომ იწევდა ისევ. 

ერთხელ კიდევ ისეთი რამე გააკეთა რითაც ვერავინ დაიკვეხნიდა მაშინ ჩვენს უბანში და არა მარტო ჩვენს უბანში. 

სადარბაზო დაუგვია მუნჯს, წამოსულა და ამ თავის მოკლე ცოცხს რეცხავს ონკანზე, რომ მოსულან კელატაძე, ჩაჩხიანი და ხაბულიანი. ცხელა, ზაფხულია, სადარბაზოში კიდე ჩრდილია, ორპირია და გრილა. დგანან, სამივე ლაპარაკობენ და მზესუმზირას ჭამენ, ჩენჩოებს რა თქმა უნდა, ძირს ყრიან.

 _ რა არი, ინდაური ყავს აქ ვინმეს? _ უკითხავს კელატაძეს თავისი მწივანა ხმით, როდესაც უცნაური ხმა გაუგია და ამ დროს დასხმიათ თავს მუნჯი.

_ სამურაივით იქნევდა იმ ცოცხს, ძლივს გამოვასწარით, _ იცინოდა მერე ხაბულიანი. 

ერთი კია, გაუმართლა მუნჯს, მთვრალები არ იყვნენ, მაინც წაუღია კელატაძეს დანისკენ ხელი, ვიღაც უბორშიკი როგორ მირტყამს ცოცხსო, მაგრამ ხაბულიანს გაუჩერებია, ავადმყოფიაო.

ხო ეგეთი დაუნდობელი და ანჩხლი იყო, თან კიდევ სენტიმენტალური. მახსოვს, დედაჩემს ვეხმარებოდი, ჩანთა მომქონდა, ქუჩაში, თავის ეზოსთან რომ შეგვხვდა:

 _ პრ...ტრ... ტეტააა? ტეტააა? _ დედაჩემზე მანიშნა ხელით.

 _ კი, დედაა! _ თავი დავუქნიე მე.

 _ ააააააააააა! _ ამოიხავლა სევდიანად, გვერდზე გადახარა თავი, ხელები გულზე დაიდო, გაეღიმა და გამოუჩნდა ის ერთადერთი ლორწოიანი კბილი.

Dარ ვიცოდი რა ერქვა, უბნისთვის ის უბრალოდ მუნჯი იყო, ჩვენთვის, ბიჭებისთვის კი `ტრრრევიო~.

ტრრრევიო ბექამ დაარქვა. საქმე ის იყო, რომ მუნჯს თავისი ენა ჰქონდა, შემდგარი იმ ბგერებისგან, რომლების ამოთქმაც ჯერ კიდევ შეეძლო ვ, ტ, რ, პ, ა, ტარა! პარა! მაგალითად მამა გიორგის ბებიას, როზას, რომელიც გამორჩევით უყვარდა, მუნჯი ვარატას ეძახდა. ჰოდა, მაშინ ჩვენთან Bომფუნკ Mჩ’ს- Fრეესტყლერ იყო მოდაში, აი, ის კლიპი, გაჩეჩილი ბიჭი მეტროში ჯადო პლეერით რო აქვავებს ბრეიკის მოცეკვავეებს და იმ კლიპში იყო ეგეთი მისამღერივით _ ტტტტტტტრრრრევიო! 

ბექამ მაგას მუნჯი მღერისო და აიტაცა ყველამ. აი, ტრრრევიო მოვიდა! აგე ტრრრევიოო! იმას კიდე არ წყინდა, ან რა უნდა წყენოდა, როგორ გაიგებდა?

მუნჯს ყავდა ცოლი, ისიც მუნჯი, დიდი, ჭაღარა ქალი, ღონიერი ხელებით, სახის უხეში ნაკვთებით და ოთხკუთხედი ნიკაპით. მგონი ის ქალი სადღაც მუშაობდა, რადგან იშვიათად ვხედავდით, მოვიდოდა, შეაღებდა ხის კარს, შევიდოდა სახლში, რამდენიმე საათში გამოვიდოდა, გაუყვებოდა საღამოსგან მიბნელებულ სადარბაზოს და ჩაიკარგებოდა ქალაქში, ზორბა და მდუმარე. 

აი, მუნჯი კი სულ ეზოში იყო. იაფფასიან მდგმურებს აძინებდა და ეგრე ირჩენდა თავს, მაგრამ თუკი ჩემი მეზობელი მარო დეიდა უფულოებს ქუჩაში ყრიდა და ბარგს იტოვებდა, მუნჯმა დაცდა იცოდა. ბებეროს და მამა გიორგის კიდევ უფროსებისგან მოესმინათ, რომ მუნჯი სხვანაირადაც იღებდა კუთვნილს, გინდ კაცი იყოს და გინდა ქალიო.

და არ ვიცი რატომ, მაგრამ ის ჩაბნელებული ფანჯრები სულ მიზიდავდა, სულ მაინტერესებდა, მართალი იყო თუ არა რასაც ამბობდნენ, მაგრამ ყველაზე მეტად მინდოდა ერთხელ მაინც დამენახა ნამდვილი _ ისეთი, როგორიც იყო სახლში, თავისთვის, მარტოდ დარჩენილი და არა როგორსაც ვხედავდი ყოველდღე.

თუმცა მუნჯს არავინ შეჰყავდა სამეზობლოდან თავისთან და არც იყვნენ მსურველები.

 ჰყავდათ სამი შვილი, ორნი, ბევრად ჩვენზე უფროსი, გოგო და ბიჭი, ორივე მუნჯები და ერთხელ-ორჯერ თუ გვყავდა ნანახი, მაგრამ სულ პატარა, თენგო, რომელიც ჩემზე ხუთი წლით უმცროსი იყო, ჩვენთან იზრდებოდა უბანში.

თენგო ლაპარაკობდა, ცოცხალი ბავშვი იყო, მოუსვენარი, მოძრავი, ჭკვიანი შავი თვალებით და შავი ხუჭუჭა თმით.

იმ დღეს მე, ხლიჩო და ბებერო ვისხედით ეზოში, თენგო რომ შემოვარდა. არ მახსოვს რატომ, მაგრამ ხლიჩომ ხელით მოიხმო და თენგო ვინ დაგარქვაო, ჰკითხა

_ მამამ. _ უპასუხა ბავშვმა

_ როგორ, მამაშენი ხო მუნჯია, როგორ დაგარქვა? _ გამიკვირდა მე.

_ მამამ დამარქვა! _ არ იშლიდა თენგო. ჩვენ კიდე ვეღადავებოდით, მაიცა რას გვატყუებ, უეჭველი თოვლის პაპამ მოგიტანა საჩუქრად ეგ სახელიო.

ბავშვი მაინც თავისაზე იდგა, არა, მამაჩემმა დამარქვაო. ძალიან რომ გავაბრაზეთ, ადგილიდან მოწყდა, სახლში შევარდა, იქიდან ლურჯი წიგნაკი გამოიტანა.

_ აი, ნახე! _ მითხრა და მომაწოდა. 

დავხედე, დაბადების მოწმობა იყო. 

მაშინ გავიგე მუნჯის სახელი _ ზაზა ნებიერიძე.

_ ოო, მაიცა, იქ ჩაუწერდნენ! _ თქვა ხლიჩომ.

_ აბა, ის, ვერ ეტყოდა, _ ავყევი მე და ამ დროს თენგომ უცნაურად აამოძრავა ხელები.

ეგრევე მივხვდი ყველაფერს, შევტრიალდი, ჩვენს უკან მუნჯი იდგა. წიგნაკი ხელში მეჭირა, ვერ მოვიფიქრე დამემალა, დაინახა და ხელი გამომიწოდა, მივეცი.

პატარა თენგო თავდახრილი მიყრდნობოდა კედელს. მუნჯი თვალებში მიყურებდა, მერე სახლში შევიდა, დაღეჭილი პასტა და ფურცლის ნაგლეჯი გამოიტანა, ჩემ წინ დადო მაგიდაზე, პასტა ხელში ჩაიდო, დაიხარა და მთელი მონდომებით დაიწყო ფურცელზე რაღაცის გამოყვანა. შემდეგ წამოიმართა,სახე აწითლებოდა, წითელ ყელზე თოკებად ეჯდა ვენები და პირი უკანკალებდა. ფურცელი მომაწოდა, შვილზე მანიშნა და ნერვიულად, საკერავი მანქანის ნემსივით დაიწყო საჩვენებელი თითის დარტყმა გულზე.

_ ეეეეე! Eეეეეეე! Eეეეეეე! _ არ მაცილებდა თვალს, ხაოდა და ხმას უწევდა.

ფურცელს დავხედე _ თენგიზი _ ეწერა დიდი, ცუდად გამოყვანილი ასოებით.

_ ესე იგი წერა იცის? _ შევხედე თენგოს.

შავი კულულები შეტოკდნენ, ბიჭმა თავი გააქნია.

_ აბა? _ ვიკითხე გაოცებულმა.

_ ბაბუა რომ მოკვდა, იმის საფლავის ქვიდან გადაიხატა. _ მიპასუხა ბავშვმა.

და ბიჭი რომ გაჩნდა, დაუწერა და ისე დაარქვა მამის სახელი, მივხვდი და ვიგრძენი, როგორ ამეწვა სირცხვილისგან სახე. 

და ახლა, როდესაც ბებერომ მუნჯი ახსენა, უცებ ისევ დამიდგა ის მომენტი თვალწინ: აწითლებული სახე, მკერდზე აბაგუნებული თითი და უბრალო ქაღალდზე, ლურჯი პასტით ოკრობოკროდ გამოყვანილი უბედური კაცის განძი, არაფერს რომ არ ნიშნავდა ჩემთვის. 

ჩვენ, მოშორებით, მუწანწიეს ეზოსთან ვისხედით და არ დაგვინახავს, მარტო ხმა გავიგეთ, ბორბლის მწივანა წუილი, დარტყმა კი ქალების კივილში ჩაიმალა. როგორც მერე თქვეს, თენგომ ბორდიურზე გაჩერებული მანქანის უკნიდან გადმოირბინა გზაზე. ვოლგის თეთრ ცხვირზე სისხლი იყო, გაფითრებული მძღოლი ქანდაკებასავით იდგა ქუჩაში, ბავშვს კი ხალხი ეხვეოდა, როდესაც ეზოდან მუნჯი გამოვარდა და ხელებით მისწი-მოსწია შეკრებილები.

გავა რამდენიმე წელიწადი და მე ხელმეორედ ვნახავ ამ სურათს, ოღონდ ტელევიზორში _ ოპერის წითელი ხავერდით დაფარულ კიბეზე მოხუცი სიცილიელი მკვლელის მიერ შემთხვევით მოკლულ ქალიშვილზე დაჩოქილი ალ პაჩინო ცისკენ რომ წევს თავს და უხმოდ რომ ყვირის დიდხანს.

მაგრამ იმ დაღებულ პირში მაინც ოცდათორმეტი კარგად მოვლილი და თეთრად მოელვარე კბილი კიდია და არა ერთადერთი _ ყვითელი, უფორმო, ლორწოვანი. იმას ძვირადღირებული სახლი, ცოლი და შვილები ელოდებიან, როლის შემდეგ, ამას კი _ მუნჯი ოჯახი და სამუდამოდ დადუმებული სახლი, საიდანაც ის ერთადერთი ხმაც გაიპარა, რომელსაც მოახერხა და მისცა სიცოცხლე.

თენგოს გასვენება იყო პირველი და უკანასკნელი დღე, როდესაც მუნჯის სახლში შევედი, რადგან გასვენების მერე მუნჯი ეზოდან წავიდა და აღარ მობრუნებულა.

თან მრცხვენოდა შესვლა, თან კიდევ ვკვდებოდი, ისე მაინტერესებდა შიგნით მოხვედრა.

 _ გამატარე შვილო, _ მომესმა უკნიდან.

როზა იყო, მამა გიორგის ბებია, თმები ახალახან შეეღება ყვითლად, ამაზე უკეთესი შანსი მეორე არ მექნებოდა, უკან ამოვუდექი მოხუცს და შევედით.

სახლი იყო უბრალოზე უბრალო, აკეცილი და ერთმანეთზე დახვავებული ლეჟანკებით, ძველი კარადით, ლოგინით, სკამებით, დაგლეჯილი შპალერით და რამდენიმე შავ-თეთრი სურათით კედელზე.

_ შეიძლება შევიდე, ვიცნობდი, მეზობელი ვარ, _ ვთხოვე მუშას.

_ ჭუჭყია ჯიგარო, დაისვრები, _ მითხრა იმან.

შევედი. სახლი ცარიელი დამხვდა, ავეჯი მთლიანად გაეტანათ, მარტო შიშველი, დაბზარული კედლები და ჭერიღა შემოგყურებდა.

მარჯვენა კუთხეში ქაღალდის ჩაყვითლებული ნაგლეჯი ეგდო. მივედი, ავიღე, ფურცლისთვის ზედმეტად სქელი და უხეში იყო. გადმოვატრიალე, ხელში შავ-თეთრი სურათი მეჭირა. დავაკვირდი.

კუბოკრული პლედის ფონზე შავთმიანი ქალი ზის. ლამაზი არ არის, მაგრამ ახალგაზრდაა, ჯანმრთელი და ბედნიერი. დიდ ყვრიმალებზე სქელი ლოყები გადაკვრია, შავი თვალები უციმციმებს ფართონესტოებიანი ცხვირის ქვეშ, დიდი პირი ღიმილისგან გაწელილა და გახსნილი ტუჩებიდან მოჩანს თეთრი კბილების წყება. ქალს ძველებური, ნაცრისფერი კაბა აცვია, მუხლებზე პატარა, დაბღვერილი ბიჭი უზის, ღია ფერის თმით და მოკლემკლავიანი პერანგით. ქალს მარცხენა ხელი წელზე შემოუხვევია შვილისთვის და ქვემოდან ბღუჯავს ბავშვის ფუმფულა შიშველ ბარძაყს, მარცხენა ხელის საჩვენებელ და შუა თითს შორის კი პატარა თეთრი მაჯა მოუქცევია და ეგრე შემოგცინის.

ქალი ვიცანი, მუნჯის ცოლია, ბავშვი კი, ალბათ, ის ხანშიშესული კაცი იქნება, წეღან ბებერომ რო მითხრა, მუნჯის შვილიაო.

სურათი ჯიბეში ჩავიდე, გამოვედი, მუშებს მადლობა მოვუხადე და ქუჩისკენ დავიძარი. უკვე ვიცოდი რომ მოთხრობას დავწერდი, ამიტომ ყურადღებით შევათვალიერე ჩემი ძმაკაცის ეზო და სწორედ მაშინ აღმოვაჩინე თაღის შუაგულში გამოკვეთილი, დრუნჩგადარეცხილი ლომის თავი. კიდევ ერთხელ დავხედე მუნჯის სახლში ნაპოვნ სურათს და აქედან დამჩემდა უცნაური ჩვევა.

ფოტოებს ვაგროვებ, უცხო ადამიანების ფოტოებს, პორტრეტებს. 

უკვე ბევრი მაქვს. ზოგს ვპოულობ, ზოგს ინტერნეტიდან ვიწერ, ზოგსაც თვითონ ვიღებ ქუჩაში. ყველაზე კარგი _ ნაპოვნია, რადგან არანაირი ინფორმაცია არ მოყვება და ბოლომდე შენია, ფოტოა, რომელზეც სახე აღბეჭდილა და მორჩა, ადექი და იფიქრე. ყველაზე ცუდი ინტერნეტია, იქ შეიძლება ათასი რამ ამოიკითხო, ამიტომ არასოდეს ვიწერ ფოტოს ფაცებოოკ-იდან, სადაც სახელი, გვარი, თაგები და კომენტარებია ყველგან. თუ ვუღებ, მაშინ ვცდილობ შორიდან გადავუღო და არ გამოველაპარაკო, მარტო სახე მაინტერესებს, დანარჩენი არ მინდა, არც სახელი, არც გვარი, არაფერი მათი ცხოვრების შესეხებ.

აი, ეგეთი ფოტოებით მაქვს გამოტენილი ერთი პარკი, მაგ პარკს, “ჩემების” პარკს ვეძახი, მაქედან გამომყავს პერსონაჟები.

მოვისმენ რამე საინტერესო ამბავს, მომინდება დავწერო, გადმოვიღებ სურათებიან პარკს, ამოვარჩეევ სახეს, რომელიც მომწონს, რომელიც, ჩემი აზრით, ასაკით, ხასიათით შეეფერება იმ ისტორიას, დავიდებ ფოტოს კომპიუტერთან, რომ მალი-მალ დავხედო ხოლმე, ავაბრახუნებ თითებს კლავიშებზე და ვცდილობ შევაერთო, ერთ მთლიანად ვაქციო, ხან გამომდის, ხან არა, მაგრამ არგამოსულებს არ ვაგდებ, პირიქით, უკან ვაბრუნებ პარკში, რომ სულ იქ იყვნენ და გამახსენონ ყველა ის ამბავი, რომელმაც არ მოინდომა გამხდარიყო ჩემი.

ეგრე გადაიქცა თბილისის ზღვის მახლობლად წიწვოვან ტყეში, დამწვარი სახლის იატაკზე ნაპოვნი თეთრწვერა კაცი _ `მოხუცად~, ანუ ალექსი სამურგარიდად, `დაე, ვერ მპოვოს ურჯულოს~ ერთ-ერთ მთავარ პერსონაჟად; მარჯანიშვილზე, ნაგვის ურნასთან აღმოჩენილი ქალი, სევდიანად რომ იყურება _ `ფანტომასის~ გვანცად, ხოლო ინტერნეტიდან გადმოწერილმა შავწვერა ბიძამ ვერაფრით მოირგო  მჭედლის როლი.

საკუთარი ოთახი არ მაქვს, უფრო სწორედ, მაქვს, მაგრამ ის იმდენად პატარაა და იმდენადაა გამოტენილი ტანსაცმლის კარადებით, კარადის თავზე შემოყრილი სრულიად გამოუსადეგარი ხარახურით (რომელიც გვგონია რომ ოდესმე აუცილებლად დაგვჭირდება), მაგიდით, ორი ლოგინით და სამი წიგნის თაროთი, რომ იქ `ჩემების~ ფოტოების ადგილი არ არის. 

ამიტომ მრჩება ოცნება, რომ მაქვს დიდი სახლი, ამ სახლში კი არის ერთი ოთახი, ხის მაგიდით, გემრიელი სავარძლით, ძველებური ნაჩნიკით, წიგნის თაროებით და მაღალი კედლებით, რომლებიც მთლიანად დაფარულია უცხო ადამიანების სახეებით.

ხშირად შევდივარ ხოლმე ამ ოთახში, სავარძელში ვჯდები, ნელა ვტრიალებ, უხმოდ ვუყურებ კედლებს და ჩემთვის ვტკბები. კედლებიდან ხომ ის ხალხი შემომცქერის, რომლებსაც საერთოდ არ ვიცნობდი, უბრალოდ მათი სახეები ან ვიპოვე ან სულაც მოვიპარე და შემდეგ საკუთარი გემოვნებით ჩავბერე ამ გაყინულ ნიღბებში ის სული, რომელიც მომეჩვენა რომ მოუხდებოდათ, მივეცი ის ხასიათი, რომელიც მინდოდა ჰქონოდათ, ჩავაგდე იმ ამბებში, რომლებიც მომეწონა. მე, საკუთარი უხილავი სამყარო, რომელიც თავში მაქვს, დავასახლე ამ ადამიანებით და ახლა ამ წარმოსახვითი კედლებიდან უამრავ სახვადასხვა სარკეში არეკლილი საკუთარი თავი შემომყურებს.

შემომყურებენ ისინი, ვინც მე შევქმენი, საკუთარი ხელით გამოვუძერწე წარსული, აწმყო და შეიძლება მომავალიც, ისინი, ვინც დასახლდნენ ჩემში, ამოავსეს ჩემი წიგნების ფურცლები და უკვე თავისით გააგრძელეს იქ ცხოვრება. არასოდეს გიფიქრიათ, რა ხდება წიგნის დასრულების შემდეგ? როგორ აგრძელებენ ცხოვრებას ამ ფურცლების ოთხკუთხედ ციხეში გამომწყვდეული გმირები?

მაგრამ არის “ჩემების” პარკში ერთი ფოტო, რომელიც ყველასგან გამორჩეულია და ამას რამდენიმე მიზეზი აქვს. პირველი _ იმიტომ რომ პირველია, რომელიც მოვიპარე და სწორედ ამ ფოტოდან დაიწყო “ჩემების” შეგროვების ამბავი, მეორე _ ეს ფოტო რომ არა, მე არასოდეს მეცოდინებოდა, რომ ჩემი ძმაკაცები ლომისთავიან ეზოში ცხოვრობენ და როგორც გითხარით ეგ სუფთა ოქროსუბნური ამბავია და მესამე _ Eეს ფოტო ერთადერთია, რომელიც სულ სხვა სურათს მახსენებს.

ეზოში ხალხი შეკრებილა, ჩემს წინ დინჯად მიაბიჯებს ძმაკაცის ქერათმიანი ბებია, ხის ღია კარი, რომელშიც მთელი ბავშობა ასე მაინტერესებდა შესვლა, ნელ-ნელა მოდის ახლოს და აი, შევდივარ, შავებში ჩაცმული სხეულები აქეთ-იქით იწევიან, ოთახის შუაგულში პატარა კუბო დგას, დაბზარულ თეთრ კედელს ახალგაზრდა ქალი და კაცი აკვრიან, მათ შორის კი ხის, ზურგიან სკამზე ორნი სხედან _ ჭაღარა, ზორბა ქალი ღონიერი ხელებით, ბრტყელი სახით და ოთხკუთხედი ნიკაპით და დაჩიავებული მელოტი კაცი, წვრილი მხრებით და არაბუნებრივად სქელი, თითქოს ნასოსით გაბერილი ფეხებით.

ძმაკაცის ბებია ხვნეშით აგრძელებს გზას, ხის იატაკი ჭრაჭუნობს, კაცი თავს სწევს მაღლა, ცისფერ თვალებზე გამჭვირვალე ლიბრი ეკვრება, მოკუმული პირი კანკალს იწყებს, ქვედა ტუჩი სწრაფად ადის მაღლა:

 _ ვარატა! ვარატა! _ საცოდავად ტირის კაცი, ქერათმიანი მოხუცისკენ იშვერს გალეულ ხელებს, პირში კი ისევ უელავს ლორწოიანი დიდი, ყვითელი კბილი.

ლუ

საფრანგეთში ვარ. ფიჟაკში. პატარა ქალაქია და მყავს კოპინა. გერლფრენდს რო ეძახიან, კაროჩე მეგობარი გოგო რა.

ის ქალაქის ცენტრში, კორპუსში ცხოვრობს, მე ქალაქის ბოლოს, პატარა ხის კოტეჯში, ეზოც რო აქვს, ეგეთში.

და ამ ჩემ კოპინას ყავს ძაღლი _ ლუ. შავი, გერმანული ნაგაზი, დიდი მბზინავი ბეწვით.

და იტოგში სიტუაცია ისეა დალაგებული, რო მე ამ ჩემ კოპინას ვაჩვენებ, რო ვგიჟდები ძაღლებზე და ვაბშე ისეთი მასტი ვარ, ცხოველები რო უყვართ. იქ ყლევდებიან ეგეთ ტიპებზე. თორე ძაღლი, კატა სახლში რო დამანახო, ეგრევე ვირევი, არ მევასებიან, თან მაგრად, მაგრამ სხვა პონტი არ არი.

მოკლედ, დავდივარ ამ ჩემ კოპინასთან ერთად და ვეფერები, ვკოცნი ამ ძაღლს. ისიც, დაყლევებული, უხარია ჩემი დანახვა, მორბის, კუდს მიქიცინებს, დორბლებს ყრის _ ყლე რა!

მეც ვეხვევი, ვკოცნი, ვასეირნებ.

ერთი დღეცაა და მოვიდა ჩემთან ჯემალა. ვზივართ, ვსვამთ.

ჯემალა მაგარი უცნაური როჟაა. კახელია, თან აი, ისეთი, რო შეხედავ და ეტყობა _ შავი, ბანჯგვლიანი, დღემდე რო თავისი დიდი ხელებით ჭამს.

სამი წელი ინგლისში ცხოვრობდა, ლივერპულში, ლივერპულურ კილოზე უბერავს ინგლისურს, ეხლა მეოთხე წელია, საფრანგეთში, პერპინიანშია და იქაურ ფრანგულსაც მაგრა ბაზრობს, მარა, ქართულად, სიმონ, იმენნა კახელია!

ვზივართ ეგრე, ვსვამთ და დაიწყო ჯემალამ სადღეგრძელო:

_ აი, ამ ჭიქითა ხო, _ ბანჯგვლიან ხელში ატრიალებს ჭიქას, _ იმ კაცს გაუმარჯოს, სიდედრის ტრუსიკს რო ამაიკემსამს და მერე ზედ დარჩენილ ძაფს კბილით რო მააწყვიტამს! _ ამ სიტყვებზე ჯემალა ჭიქას მაგიდაზე დებს, ოდნავ გვერდზე ხრის თავს, ვითომ ნემსიან ხელს წევს ზემოთ და ყბის გვერდზე გაქნევით, დიდი, ყვითელი კბილებით წყვიტავს აწეული ხელიდან ჰაერში გადმოკიდებულ უხილავს ძაფს, _ და ყველა კაცს გაუმარჯოს! კაცობას გაუმარჯოს! _ და ჭიქას ცლის.

ვუყურებ და მეცინება. ან ყლეა ან მაიმუნი! რა სიდედრის ტრუსიკს ამაიკემსამსო, რა ძაფს მააწყვიტამსო. თან ისე კი არა ვარ, რო ამბობენ, არიფმა ცაში ღმერთს ახედა და ჩუმად დალიაო, არა, ვუსმენ!

ვერ მოვითმინე. მეთქი, ჯემალ, რისი თქმა გინდოდა მაგით?

და ჯემალა ახსნას რო იწყებს კარზე აკაკუნებენ. ვაღებ, ჩემი კოპინაა. გამიკვირდა. იქ ხო იცი როგორაა, ყველაფერი რასპისანიაზე, ზუსტად იცი, როდის მოვა, როდის წავა.

ეს კიდე დგას კარში გამოწყობილი, გვერდში ლუ ამოუყენებია. ძაღლი ქშინავს, ენა გადმოუგდია და მიყურებს ეგრე ყლესავით.

_ მოდი, ჩემო სიცოცხლე! _ წამის დაბნეულობის მერე ვეუბნები მე, ხელს ვკიდებ ხელზე და მზრუნველად შემყავს სახლში.

გვიყურებს ჯემალა გაკვირებული.

მოშორებით ვჯდებით ტახტზე.

_ ხო ყველაფერი კარგადაა ჩემო ანგელოზო? _ ვეკითხები მე და თავზე ვუსვამ ხელს.

_ კი, საყვარელო, უბრალოდ, მინდოდა შენთვის მეთქვა, რომ ძალიან ვნერვიულობ შენზე, _ ხელისგულზე მადებს თავის ცხელ ლოყას ჩემი კოპინა, _ სულ მარტო რომ ცხოვრობ აქ, შენთვის ამ უცხო ქვეყანაში მეგობრებს და ოჯახს მოცილებული.

ისეთ სახეს ვიღებ, თითქოს მახათი დამარტყეს.

_ არ გვინდა ამაზე ჩემო სიცოცხლე, ნუ მახსენებ ამას, გთხოვ!

_ რომ წარმოვიდგენ ხოლმე, როგორ ხარ აქ შენთვის სრულიად მარტო, _ აგრძელებს ჩემი კოპინა, ისე თითქოს ვერ ხედავდეს ჩვენს ზურგს უკან მაგიდასთან მიმჯდარ ჯემალას, შუბლზე ოფლმომდგარი რო ამუშავებს საჭმლით გამოტენილ ყბებს, _ ზიხარ და არავინ გყავს გვერდში...

საქმეს საჩუქრის სუნი ასდის.

_ მე მყავხარ შენ ჩემო ულამაზესო, _ ლოყაზე ვუსვამ ხელს, შემდეგ ძაღლისკენ ვიხედები, ჩვენს გვერდით რომ ზის, _ და ლუ, _ ვაყოლებ და შავ ბალანზეც ვასრიალებ თითებს.

_ მაგრამ მე ყოველთვის შენს გვერდით ვერ ვარ, _ კრუტუნებს ჩემი კოპინა, _ დამტანჯა ამ ფიქრმა და ბოლოს გადავწყვიტე, ჩემი ლუ, რომელიც ასე გიყვარს, და რომელიც ასე მოგეჩვია, შენთვის მეჩუქებინა!

 ჩავიჯვი ბოზიშვილი ვიყო. ორმოცდახუთი კილოა ეს დედამოტყნული, ზის იქვე, ქშინავს ენაგადმოგდებული და გვიყურებს.

წამით ვჩუმდები, შემდეგ თვალის უპეებთან ცხვირზე ვიკიდებ ცერა და საჩვენებელ თითს და თავს ვხრი, ვითომ ვტირი. თან მთელი ძალით ვისრისავ თვალებს, რო დამიწითლდეს და ცრემლები წამომივიდეს.

მერე თავს ვწევ, გულზე ვიდებ ხელს, ვუყურებ ამ ჩემ კოპინას და ვეუბნები:

_ არა, მე ამ საჩუქარს ვერ მივიღებ! 

_ დამიჯერე, ეს ჩემი სურვილია, საჩუქარი, სიურპრიზი რომელიც მინდოდა შენთვის გამეკეთებინა.

შენი დედა მოვტყან! მარა სხვა გზა აღარაა.

_ შეუძლებელია, ასეთი რამე არავის არასოდეს გაუკეთებია ჩემთვის. შენ... შენ არ იცის რას ნიშნავს ეს ჩემთვის! _ ვიბზარავ ხმას, მე და ჩემი კოპინა ერთმანეთს ვეხვევით, ჯემალა ზის ისევ და ჭამს.

 _ საბუთებს, ყველაფერს ხვალ მოგიტან, ეხლა ცოტა საჭმელი წამოვუღე, _ ფეხზე დგება და ძაღლების საჭმლის პრიალა პარკს აძრობს ჯიბიდან ეს ნაბოზვარკა, ბედნიერია, კაი ხასიათზეა, _ ლუ დილის შვიდ საათზეა მიჩვეული გასეირნებას, საღამოს კი ცხრაზე!

შემდეგ იმუხლება, ძაღლს ეხვევა, კოცნის და აცრემლებული მიდის სახლში.

ძაღლი შემომტენა რა, ამ დედამოტყნულმა!

დავიწყეთ მე და ლუმ ერთად ცხოვრება.

ვდგები დილას, ვასეირნებ, ნისლი, წვიმა, პახმელია, ყინვა, მეტეორები, დედისტყვნა, ყველაფერი ყლეზე მკიდია, ლუმ უნდა ისეირნოს!

საღამოსაც ეგრეა, თორე რამე რო მოუვიდეს ამ ძაღლს, ვსიო, დედა მაქვს მოტყნული!

თუ იქ მოჯვა სადაც არ შეიძლება, პარკი უნდა მედოს ჯიბეში, ავიღო ძაღლის მძღნერი და ჩავაგდო ნაგავში.

თან როგორ უნდა ასეირნო იცი? თავისუფლად, პავადოკის გარეშე, უნდა აუშვა, რო ძაღლის სულიერი თავისუფლება არ დაიჩაგროს.

ავუშვებ ამ ყლეს და მირბის. თან ისე კი არა _ სამასი, ოთხასი მეტრი გაიქცეს და გაჩერდეს, არა, მირბის ეს დედამოტყნული, ორჯერ რაიონული ცენტრიდან წამოვიყვანე, მთელი ღამე ვეძებდი.

რაიონული ცენტრი კიდე... აი, როგორ გითხრა, ლანჩხუთია, ჩემი სახლი კიდე ერთი ათი კილომეტრით არი დაშორებული ამ ლანჩხუთიდან. და მიწევს ამის დევნა დღეში ორჯერ, თან ფეხით.

მოვკვდი ბოზიშვილი ვიყო. დავდევ ამ ძაღლს მთელი დღეები და ვარ.

ერთი კვირის მერე ბიჭები ვნახე. მეთქი, ესე და ესეა და მიშველეთ. ვიზამთ რამესო და მომიტანეს დენიანი აშეინიკი. მაღაზიიდან მოიპარეს.

შავია, პულტი მოყვება, მოვუტყან დიდი წითელი კნოპკა-გადასაწევით, რომლის ირგვლივაც დენის სიმძლავრის ნახაზია.

გავუკეთე ეს აშეინიკი ლუს და დავისვენე!

ნაღდად დავისვენე! გაიქცევა ეს ყლე, გადავწევ კნოპკას და ურტყამს დენი.

ნელ-ნელა ვწევ კნოპკას როგორც მასწავლეს, ეგრევე ბოლომდე არ გინდა, შეიძლება დაბრიდოსო. გარბის ეს დებილი, ტანში ნელ-ნელა შესდის დენი და ენძრევა, იღლება და ჩერდება.

ხან სწრაფად გადავწევ და თუ ბოლომდე მივიდა მაშინ გაქანებულზევე ეგრევე უკან ხტება და ადგილზე ქვავდება.

ვკაიფობ რა მეც ჩემთვის.

მოვალ სახლში რაღაცაზე გაბრაზებული, წევს ეს თავისთვის კუთხეში, დამინახავს წამოხტება კუდის ქიცინით, მორბის ჩემსკენ, მეგებება. მომეშლება ნერვები, გადმოვიღებ პულტს, გადავწევ ბოლომდე, გახტება უკან ეს დაყლევებული, გაშეშდება და მიყურებს ეგრე დებილივით. ვერ ხვდება.

 მოვიდა მერე დრო. ვსიო, უნდა წამოვიდე საქართველოში.

_ ჩემო სიხარულო ლუს რა ვუყოთ? _ ვეკითხები ჩემ კოპინას.

_ თან უნდა წაიყვანო, ამდენია ხანია ერთად ხართ, ამდენი რამ გადაიტანეთ ერთად, _ სახეზე მეფერება ის.

აუ, მეთქი შენი დედა მოვტყან! 

მივედით აეროპორტში და ათას შვიდასი ევროო!

თქვენ მეთქი შიგ ხო არა გაქვთ? მაგდენი რო მქონდეს, დავრჩებოდი.

რა უნდა ვქნა? ვიფიქრე, ჩავსვამ მანქანაში, წავიყვან და ერთ ორას კილომეტრში დავტოვებ სადმე. როგორც ჩვენთან შვებიან. მარა შემეცოდა რაღაცნაირად, ძაღლია მაინც, ცოცხალი არსებაა.

გავიკითხე-გამოვიკითხე და ბიჭებმა მიმიშვეს, ძაღლების პანსიონატივით იყო, ჩვენთან ქალაქში. ასმევენ, აჭმევენ, ასეირნებენ, უვლიან, მოკლედ, კურორტია რა!

მივედი მანდ და ოცდაშვიდი ევრო თვეშიო. დირექტორი სქელი, წითელლოყებიანი, სათვალიანი ქალია.

დავიწყე და შევუყვანე:

_ აი, ვტოვებ და... იცოდეთ კარგად მოუარეთ... არა, ვერ გავაკეთებ ამას... ვერ გავძლებ უმისოდ ამდენ ხანს... სამი კვირა ჩემი ლუს გარეშე! ღმერთო! ეს წარმოუდგენელია! _ ვისრისავ მთელი ძალით თვალებს და ვტირი.

ეს ქალი მაწყნარებს, მეფერება, წყალიც მომიტანა დაჟე. დამშვიდდი, საიმედო ხელშია თქვენი ლუ! აი, ნახავთ, როდესაც დაბრუნდებით სამი კვირის შემდეგ, ბედნიერი, მოვლილი და მონატრებული დაგხვდებათ. ფულიც მაშინ გადაგვიხადეთო!

კარგით, უღრმესი მადლობა-თქო და დავტოვე იქ.

გამოსვლისას ბოლოჯერ დავხედე, გალიასთან მოვიდა კუდის ქიცინით და თითები ამილოკა, რაღაცა შემეკუმშა პატარაზე გულთან, მაინც ამდენი ხანი იყო ჩემთან.

და ეგრე წამოვედი რა, ის კიდე დარჩა იქ.